خودسازی
.: در محضـــــــر استاد مهـــــــدی طیّب :.
ای دل به کوی دوست گذاری نمی کنی
اسباب جمع داری و کاری نمی کنی
* ضرورت پرداختن به خودسازی
به راستی ما کیستیم و حقیقت هستی ما چیست ؟ هدف از ایجاد ما چه بوده است و برای ایفای چه نقشی در جهان آفریده شده ایم ؟ چه ظرفیّت هایی برای ایفای آن نقش در وجود ما به ودیعت نهاده شده است و چه توانایی هایی برای نیل به آن هدف در ما تعبیه شده و نهفته است ؟ هدف ما در زندگی چه باید باشد و با نیل به چه چیزی به کامیابی و کمال دست می یابیم و در زندگی خود انسانی موفّق و سعادتمند خواهیم بود ؟ فرصت کوتاه و جایگزین ناپذیر عمر را چگونه باید صرف کنیم و زمان و توان خود را چگونه باید برنامه ریزی و سازماندهی کنیم تا بهترین و شایسته ترین بهره را از عمر برده باشیم ؟
مطرح بودن پرسش های فوق در ذهن انسان و یافتن پاسخ درخور و درست برای آنها ، و در پی آن ، پرداختن به شکوفایی استعدادها و فعلیّت بخشیدن به ظرفیّت های بالقوّه و پنهان وجود خود ، و برنامه ریزی ، سازماندهی و به کارگیری توانایی های مزبور در جهت نیل به هدف زندگی و در راستای دستیابی به کمال و سعادت ، شرط حیات متعالی و انسانی است و حیاتی ترین امر در زندگی هر انسان آگاه و خردمند به شمار می رود . پیراستن وجود و زندگی خود از آنچه انسان را از نیل به کمال و سعادت باز می دارد و آراستن آن به آنچه لازمه ی دستیابی او به تعالی و کامیابی است ، خودسازی یا تزکیه و تهذیب نامیده می شود ؛ و بر اساس آنچه گفته شد ، ضروری ترین و حیاتی ترین مسئله در زندگی هر شخص دانا و خردمند است .
* عوامل بازدارنده از پرداختن به خودسازی
* یقظه و بیداری
» سعادت و کمال انسان در چیست ؟
آیا سعادت بشر در خوردن ، ارضای شهوات و دستیابی به ثروت ، قدرت و شهرت ، و به بیان دیگر ، در تأمین خواسته ها و تمنیّات حیوانی و نفسانی است ؟ آیا کمال انسان با این شاخص ها تعریف و سنجیده می شود ؟ در فرهنگ و تمدّن مادّی و سکولار غرب ، که پس از رنسانس و ورود به عصر اومانیسم و مدرنیسم ، با بریدن از آسمان و خدا شکل گرفت ، خوشبختی و سعادت فرد ، با شاخص لذّت های حیوانی و نفسانی ، و کامیابی و کمال جامعه ، با شاخص توسعه و توانمندی اقتصادی تعریف و سنجیده می شود . آیا به راستی معیار سعادت و کمال فرد و جامعه همین هاست و انبیای الهی و کتب آسمانی نیز به انسان و سعادت و کمال او همین گونه می نگرند ؟
در قرآن کریم تصریحات و اشارات فراوانی وجود دارد که از آنها عظمت فوق العاده و بی نظیر و همتای انسان در جهان آفرینش فهمیده می شود . آفریده شدن آدم در بهشت ، 1 خلیفة اللّهی و جانشینی خدا ، 2 که مستلزم ظرفیّت های فوق تصوّری است که به او توانایی مدیریّت جهان آفرینش به قائم مقامی خدا را بدهد ، سجده ی تمامی ملائکه بر آدم ، 3 که حاکی از خاضع و تسلیم بودن تمامی نیروهای حاکم بر مُلک و ملکوت عالم در برابر انسان است ، دانا و دارای تمامی اسماء الهی شدن آدم ، 4 که بیانگر مظهریّت تامّ کمال ، جمال و جلال الهی بودن اوست ، حامل شدن انسان بار امانتی را که آسمان ها ، زمین و کوه ها از تحمّل آن عاجز بودند و شانه خالی کردند و بر خود لرزیدند ، 5 تبریک گفتن خداوند به خویشتن به عنوان نیکوترین آفرینندگان به هنگام آفریدن و دمیدن روح انسانی در کالبد بشر ، 6 آفریده شدن انسان در نیکوترین و متوازن ترین صورت و سیرت ، 7 کرامت بنی آدم و برتری فوق العاده ی انسان بر بسیاری از آفریدگان ، 8 نمونه هایی از اشارات و تصریحات قرآن بر منزلت و مرتبه ی عظیم انسان است .
اکنون باید پرسید آیا این همه عظمت ، ناظر بر جنبه های ظاهــــــری و طبیعی بشر است ؟ بی شک چنین نیست ، زیرا اگر جنبه های طبیعی و ظاهری ، دلیل بر شرافت انسان و اشرف مخلوقات بودن او باشند ، با توجّه به اینکه بسیاری از حیوانات در این جنبه ها بر انسان برتری دارند ، چنین شرافت و اشرفیّتی برای انسان پذیرفتنی نخواهد بود . خرس ها در خوردن ، خوک ها در شهوترانی ، گرگ ها ، پلنگ ها و شیرها در سلطه جویی ، غلبه و از پا در آوردن رقیب و دشمن ، و روباه ها در حیله گری ، شیطنت و فریبکاری ، از بشر پیشگام ترند . بنابراین عظمت و برتری انسان در این جنبه ها نیست و سعادت و کمال انسان را در این امور نباید جست ؛ بلکه راز این منزلت فوق العاده و بی نظیر را باید در حقیقت و گوهر انسانی او یافت .
.................................................
پی نوشت ها :
1. سوره ی بقره ، آیه ی 35.
2. سوره ی بقره ، آیه ی 30.
3. سوره ی حجر ، آیه ی 30 و سوره ص ، آیه ی 73 .
4. سوره ی بقره ، آیه ی 31.
5. سوره ی احزاب ، آیه ی 72 .
6. سوره ی مؤمنون ، آیه ی 14.
7. سوره ی تین ، آیه ی 4.
8. سوره ی اِسراء ، آیه ی 70.
شراب طهــــــــــور ، تألیف مهدی طیّب
»»»»»
* مراقبه روز دهم ربیع الثانی ؛ روز ولادت حضرت امام حسن عسکری
-:- -:- -:- -:- -:- -:- -:- -:- -:- -:-